Kimono – Trang phục truyền thống của Nhật Bản

Mang đậm giá trị truyền thống, Kimono được ví như biểu tượng văn hóa của Nhật Bản. Trải qua hàng nghìn năm, Kimono Nhật Bản vẫn giữ được những nét đặc trưng riêng biệt. Nó mang trong mình nét đẹp dịu dàng và thể hiện tinh thần dân tộc độc đáo sống cùng thời gian. Bạn đã biết gì về trang phục truyền thống tinh tế này chưa, cùng Thanh Giang tìm hiểu nhé!

Nguồn gốc từ Kimono có phải từ Trung Quốc?

Nhắc đến Kimono, người ta nghĩ ngay đến “đất nước Phù Tang” với hình ảnh người phụ nữ Nhật trong những bộ Kimono đẹp dịu dàng mà kiêu sa. Đây cũng là trang phục truyền thống, mang đậm nét đẹp văn hóa Nhật Bản.

Tuy là trang phục truyền thống của người Nhật, xong có nhiều tài liệu ghi chép cho rằng Kimono có nguồn gốc từ Trung Quốc. Theo đó, vào đầu thế kỷ thứ VII của thời Heian, khắp đường phố Nhật xuất hiện một loại quần áo xuất xứ từ Trung Quốc được gia công tỉ mỉ và mềm mại. Thế nhưng, vị vua đương thời không chấp nhận loại trang phục truyền thống này phổ biến tại Nhật Bản.

Đến năm 984, các thợ dệt vải bắt đầu thiết kế một bộ trang phục tương đồng, nhưng mang “cốt cách” của người Nhật. Từ bộ quần áo đơn giản, các thợ may đã chắt lọc những tinh túy, thổi hồn vào trang phục, biến nó thành loại trang phục đặc trưng của xứ Phù Tang.

Khi mới xuất hiện, Kimono được may với cánh tay xẻ tà dài chạm đất. Bên trong gồm nhiều lớp áo mỏng được phối màu sặc sỡ. Do có chi phí đắt đỏ nên lúc này, Kimono chỉ được sử dụng bởi tầng lớp thượng lưu.

Theo dòng lịch sử khi samurai phát triển và có sức ảnh hưởng, samurai thường mặc Kimono đi thi đấu. Cũng từ đây, Kimono trở nên thân thuộc hơn với người Nhật. Đến thời kỳ Edo, Kimono có sự thay đổi và cải cách lớn trong thiết kế. Những chiếc thắt lưng obi được thêm vào giúp bộ trang phục gọn gàng và đẹp mắt hơn.

Cấu tạo đặc trưng của một bộ kimono

Để tạo ra một bộ kimono đẹp, độc đáo, người nghệ nhân phải chăm chút từng chi tiết. Từ việc chọn vải, chọn màu, trang trí hoa văn cho đến việc lựa chọn phụ kiện đi kèm. Kimono được thiết kế từ 8 mảnh ghép có thể điều chỉnh kích thước để phù hợp với người mặc. Màu sắc của kimono thường thể hiện các mùa trong năm và mỗi tầng lớp xã hội cũng có màu sắc riêng.

Một bộ kimono thường bao gồm các thành phần sau đây:

1. Dài áo (Chûya): Đây là phần áo kimono chính, có hình dáng hình chữ T khi được trải ra. Dài áo có đặc điểm là có đường cắt chéo ở hai bên dưới cánh tay, tạo ra không gian cho việc di chuyển và thoải mái khi mặc.
2. Vòng cổ (Eri): Vòng cổ là phần cổ áo kimono, có thể được thắt nơ hoặc kết nơ để tạo điểm nhấn và hoàn thiện bộ trang phục. Màu sắc và hoa văn của vòng cổ thường phản ánh phong cách và dịp sử dụng của kimono.
3. Tay áo (Sode): Tay áo của kimono thường rộng và có độ dài tương đối, tạo cảm giác thoải mái khi mặc. Một số kimono có thể có tay áo ngắn hoặc không có tay áo tùy thuộc vào loại và kiểu dáng của kimono.
4. Thắt lưng (Obi): Thắt lưng là phần quan trọng của bộ kimono, được sử dụng để buộc chặt kimono và tạo ra hình dáng đẹp mắt và gọn gàng. Obi có thể được làm từ nhiều loại vải và có nhiều kiểu dáng và hoa văn khác nhau.
5. Vải lót (Nagajuban): Nagajuban là một chiếc áo lót được mặc dưới kimono, giúp bảo vệ kimono chính khỏi mồ hôi cơ thể và tiếp xúc trực tiếp với da. Nagajuban thường có màu sắc và hoa văn tương phản với kimono để tạo ra sự hấp dẫn khi mặc.
6. Quần áo (Hakama hoặc Zôri): Trong một số trường hợp, kimono có thể được kết hợp với quần áo truyền thống như Hakama hoặc đi cùng với đôi dép Zôri để hoàn thiện trang phục.

Mỗi phần của bộ kimono đều có vai trò quan trọng trong việc tạo ra sự hoàn hảo và tinh tế cho trang phục truyền thống này, đồng thời thể hiện sự tôn trọng và yêu mến văn hóa Nhật Bản.

Nét đẹp của Kimono – Trang phục truyền thống mang đậm bản sắc Nhật Bản

Mỗi bộ Kimono được ví như một tác phẩm nghệ thuật đặc sắc, là sự kết hợp hài hòa của tính thẩm mỹ. Những đường cắt may thẳng kết hợp với vải lụa hài hòa và mềm mại. Để tạo điểm nhấn cho bộ trang phục, các nghệ nhân đã thêm vào những chi tiết hoa văn trang trí. Yếu tố này khiến bộ trang phục trông lộng lẫy và rực rỡ hơn.

Các loại Kimono phổ biến hiện nay 

Được sử dụng với nhiều mục đích và ý nghĩa, Kimono có nhiều loại khác nhau. Dưới đây là một số loại xuất hiện khá nhiều trong đời sống thường nhật, gồm:

Furisode

Loại trang phục truyền thống trang trọng này chỉ dành cho thiếu nữ và những cô gái chưa kết hôn. Trang phục này thường có vạt áo dài (từ 100-110 cm) và được trang trí với các hoa văn sặc sỡ và bắt mắt. Furisode thường được mặc tại Lễ trưởng thành “Seijin Shiki” của Nhật Bản hoặc trong đám cưới.

Shiromaku

Shiromaku được sử dụng trong lễ cưới truyền thống. Theo quan niệm của người Nhật, một cô gái Nhật làm đám cưới theo truyền thống thì sẽ mặc loại kimono rực rỡ, tráng lệ nhất. Đa số mọi người thường thuê loại kimono này bởi nó chỉ được sử dụng trong một ngày, tuy nhiên, giá cho thuê của một chiếc shiromaku cũng khá đắt, lên tới khoảng 5.000 USD.

Tomesode

Đây là áo Kimono dành cho phụ nữ đã kết hôn. Theo truyền thống, các bà mẹ thường mặc áo tomesode đen trong đám cưới của con mình. Ngoài ra còn có tomesode màu, đôi khi được mặc bởi những người phụ nữ độc thân.

Houmongi

Nghĩa đen là “kimono đến thăm”, houmongi là một loại kimono phù hợp với mọi lứa tuổi và tình trạng hôn nhân. Trang phục này tạo điểm nhấn bằng các họa tiết chạy trên vai và trên dưới của nó. Loại kimono này có thể được mặc để tham dự lễ cưới hoặc tiệc trà.

Yukata

Đây là loại Kimono thường thấy nhất tại các lễ hội mùa hè của Nhật Bản. Yukata được làm từ chất liệu mỏng và các chi tiết cũng đơn giản hơn, phù hợp cho cả phụ nữ và nam giới. Tuy nhiên, yukata của nam giới thường không sặc sỡ như trang phục của phụ nữ.

Komon

Đây là một loại kimono thông dụng với những họa tiết trang trí giống nhau. Những bộ kimono này phù hợp cho những hoạt động thường ngày như đi dạo quanh thị trấn hoặc tham dự các lễ kỷ niệm nhỏ.

Iromuji

Iromuji là loại Kimono trơn, đồng màu, không có hoa văn, được mặc bởi phụ nữ đã kết hôn và chưa lập gia đình. Tuy màu sắc đa dạng xong Iromuji không có màu trắng hoặc đen. Phần nhiều các mẫu Iromuji có tông màu khá dịu. Chúng nhìn có vẻ đơn giản, nhưng thực tế khá cầu kỳ trong thiết kế và cách mặc.

Kimono trong cuộc sống của người dân “xứ anh đào”

Là trang phục truyền thống của người dân xứ Phù Tang, trước đây, cả đàn ông và phụ nữ thường sử dụng chúng làm thường phục trong cuộc sống hàng ngày. Ngày nay, thường chỉ có phụ nữ Nhật mặc nó như một nghi phục chính thức, còn đàn ông thường mặt trong đám cưới hay những dịp lễ truyền thống.

Không thể phủ nhận tầm quan trọng của trang phục truyền thống Nhật Bản với cuộc sống của người Nhật. Mặc dù không được sử dụng rộng rãi như trước, xong Kimono vẫn xuất hiện trong những nghi lễ trang trọng của người Nhật như:

Shichigosan

Còn được gọi là lễ hội trưởng thành, Shichigosan đánh dấu cột mốc quan trọng trong sự phát triển của trẻ em. Shichigosan cũng là ngày mà trẻ em Nhật mặc Kimono lần đầu tiên vào lúc 3, 5 hoặc 7 tuổi. Bé trai mặc áo khoác và “hakama” (dạng nửa quần nửa váy truyền thống Nhật Bản) còn bé gái mặc kimono.

Lễ tốt nghiệp

Trang phục truyền thống Nhật Bản cũng được sử dụng trong lễ tốt nghiệp. Lúc này, các sinh viên thường mặc Hakama với Kimono.Hakama mang đến hình ảnh rất bác học vì đây là trang phục truyền thống hằng ngày của các giáo sư và giáo viên. Phái nam cũng có thể mặc kimono và hakama vào ngày lễ tốt nghiệp nhưng hầu như họ đều chọn mặc com lê.

Lễ cưới truyền thống

Trang phục này cũng được sử dụng trong những lễ cưới truyền thống. Ở Nhật Bản, cũng có nhiều người chọn tổ chức ngày trọng đại của mình theo kiểu Tây. Lúc đó, cô dâu sẽ mặc đầm cưới hiện đại lúc làm lễ còn áo kimono để mặc khi đón khách khứa đến tiệc đám cưới.

Áo cưới truyền thống vừa mắc vừa công phu. Lớp áo ngoài cùng là “Uchikake”- tấm áo choàng thượng hạng với đường may tinh tế cùng và màu sắc tươi sáng. Bên dưới là lớp áo trắng. Lớp cuối cùng trong bộ kimono cho cô dâu thường là dải lụa đỏ.

Chú rể thường mặc bộ kimono đơn sắc màu tối, đính 5 gia huy của dòng tộc (“kurotomesode”). Bộ kimono của chú rể bao gồm có áo khoác và quần hakama. Dù trông có vẻ đơn giản, nhưng đây là loại sang nhất trong tất cả các loại kimono.

Lễ tang

Ở Nhật Bản, trang phục là những bộ Kimono đen, sang trọng, nghiêm túc. Tuy nhiên, những năm gần đây, cả nam lẫn nữ, đều có xu hướng mặc Âu phục đen. Phụ nữ sẽ chọn trang phục đen, thiết kế riêng cho những tang lễ.

Người chết thường mặc đồ kimono và đây là trường hợp duy nhất áo kimono được quấn từ phải sang trái. Người Nhật nghĩ rằng mặc kimono quấn từ phải sang trái là không may mắn, tuy nhiên, thế giới cõi âm trái ngược hoàn toàn với cuộc sống trần thế nên mặc như vậy sẽ mang lại điều tốt lành cho người đã khuất.

Ryokan và nhà hàng

Khi bước vào những ryokan – nhà trọ/ lữ quán phong cách Nhật Bản, bạn sẽ thấy nhân viên phục vụ ở đây mặc kimono. Những nơi này cũng cung cấp những bộ áo choàng tương tự yukata cho khách.

Đối với những nhà hàng sang trọng, phục vụ những món cao lương mỹ vị truyền thống Nhật Bản như kaiseki, thực khách và nhân viên nhà hàng sẽ mặc kimono.

Tiệc trà

Kimono cũng được sử dụng trong những buổi tiệc trà. Đây là hoạt động văn hóa cổ xưa của xứ sở Phù Tang. Mỗi bước trong quá trình chuẩn bị, pha chế và thưởng thức trà đều phải tuân theo các tiêu chí: hài hòa, tôn trọng, trong sạch và bình thản. Những người tham gia tiệc trà đều phải mặc kimono.

Ikebana

Trang phục truyền thống thường được sử dụng những buổi đào tạo hay các lễ hội nghệ thuật truyền thống Nhật Bản như Ikebana – nghệ thuật cắm hoa Nhật Bản.

Hanami Lễ hội ngắm hoa đào Hanami là một dịp lí tưởng để mặc kimono của người Nhật Bản. Thông thường, người ta sẽ mặc yukata.

Được đánh giá cao về tính thẩm mỹ, mang trong mình bản sắc văn hóa Nhật, Kimono có mặt trong hầu hết các lĩnh vực đời sống của người Nhật và là biểu tượng văn hóa nổi tiếng của “đất nước mặt trời mọc”.

Mặc trang phục như thế nào sao cho đúng nhất? 

Theo tục lệ, các bạn cần quấn từ bên phải trước rồi mới sang bên trái, còn khi đi dự tang lễ thì sẽ làm ngược lại. Khi quấn, hãy để lộ phần gáy vì đây là bộ phận quyến rũ nhất của người phụ nữ Nhật Bản. Hình ảnh một cô gái với phần cổ cao  thon thả lộ ra dưới phần tóc bới cao đem đến sự duyên dáng và thu hút. Khi mặc Kimono sẽ phải thực hiện ngồi Seiza (ngồi quỳ gối) và điều chỉnh để 2 ngón chân cái nằm chồng lên nhau. Bạn có thể dùng tay chống để giữ thăng bằng khi ngồi quỳ.

Khi đi dạo phố, bạn phải đi thật chậm sao cho 2 bàn chân luôn ở khoảng cách gần nhau để trông duyên dáng và thanh lịch hơn. Mỗi độ tuổi sẽ phù hợp với một loại trang phục riêng. Trẻ em và phụ nữ chưa chồng nên chọn những màu sáng sủa, thể hiện sự tươi mới trẻ trung. Nam giới mặc với vành khăn đơn giản, hẹp còn nữ giới thường chọn những mẫu có họa tiết hoa lá. Khi mặc, phụ nữ sẽ phải tự bó y phục lại sao cho vừa vặn nhất với cơ thể của mình.

Lời kết

Kimono là một biểu tượng văn hóa của Nhật Bản đong đầy sự duyên dáng và tinh tế. Từ những họa tiết tinh tế và màu sắc phong phú cho ta thấy được sự mê hoặc và tinh tế của nghệ thuật truyền thống xứ Phù Tang. Khoác lên mình bộ trang phục cũng là một cách để thể hiện bản thân và biểu hiện cái tôi nền nã, quý phái. Tuy thời gian có thay đổi và xu hướng thời trang có biến đổi, nhưng vẻ đẹp cổ điển và sự truyền thống của laoij trang phục này vẫn được giữ gìn và trân trọng.

THANH GIANG CONINCON GROUP

• Trụ sở: Số 30/46, Hưng Thịnh, X2A, Yên Sở, Hoàng Mai, Hà Nội
• Hotline: 091.858.2233
• Email: contact@thanhgiang.org