Văn hóa giao tiếp của người Nhật và những điều cần LƯU Ý

Khi giao tiếp, người Nhật thường tương tác với người nghe, lấy người nghe làm trung tâm và đặc biệt họ rất chú trọng đến cảm xúc cũng như thái độ của đối phương. Bên cạnh đó, họ cũng rất để ý đến cách ứng xử của đối tượng giao tiếp. Vậy văn hóa giao tiếp của người Nhật có gì đặc biệt? Bạn cần lưu ý gì khi giao tiếp với người Nhật? Hãy cùng Thanh Giang tìm hiểu chi tiết qua bài chia sẻ dưới đây nhé!

Nét đặc trưng trong văn hóa giao tiếp của người Nhật

Nhật Bản và Việt Nam đều là hai quốc gia phương đông, vì thế, văn hóa giao tiếp có một số điểm tương đồng với nước ta. Tuy nhiên, văn hóa giao tiếp của người Nhật cũng có rất nhiều điểm riêng, khác biệt. Chính vì thế, nếu bạn chuẩn bị đi làm việc tại Nhật, bạn cần phải chuẩn bị cho mình những kiến thức cần thiết để bắt đầu hành trình làm việc, du học Nhật Bản thuận lợi nhất.

Văn hóa giao tiếp của người Nhật trong cúi chào

Cúi chào trong văn hóa điển hình trong hoạt động giao tiếp của người Nhật, thể hiện lòng kính trọng của mình đối với mọi người.

Theo đó, người lớn tuổi là người trên của người ít tuổi. Nam là người trên đối với nữ. Thầy là người trên (không phụ thuộc vào tuổi tác, hoàn cảnh), khách là người trên… Còn đối với bạn bè mà khoảng cách tuổi tác của họ cách xa. Hoặc họ đang ở những nơi công cộng, trang nghiêm thì sẽ cúi chào.

Người Nhật sử dụng ba kiểu cúi chào sau:

• Kiểu Saikeirei: cúi xuống từ từ và rất thấp là hình thức cao nhất, biểu hiện sự kính trọng sâu sắc và thường sử dụng trước bàn thờ trong các đền của Thần đạo, chùa của Phật giáo, trước Quốc kỳ, trước Thiên Hoàng.
• Kiểu cúi chào bình thường: thân mình cúi xuống 20-30 độ và giữ nguyên 2-3 giây. Nếu đang ngồi trên sàn nhà mà muốn chào thì đặt hai tay xuống sàn, lòng bàn tay úp sấp cách nhau 10-20cm, đầu cúi thấp cách sàn nhà 10-15cm.
• Kiểu khẽ cúi chào: thân mình và đầu chỉ hơi cúi khoảng một giây, hai tay để bên hông.

Đề cao sự im lặng trong giao tiếp

Trong văn hóa giao tiếp Nhật Bản, sự im lặng trong giao tiếp được đề cao. Có thể với chúng ta sự im lặng trong giao tiếp là một hành động hơi khiếm nhã, tạo cho người đối diện cảm giác không muốn nói chuyện, không muốn chia sẻ hay gây ra cảm giác khó chịu thì đối với Nhật Bản hành động này lại được đánh giá cao.

Trong văn hóa giao tiếp Nhật Bản, nói ít thì tốt hơn nói nhiều vì với họ hành động quan trọng hơn lời nói. Nếu các bạn để ý sẽ thấy trong một cuộc họp, người có vị trí cao nhất luôn là người nói ít nhất và chỉ đưa ra các quyết định sau cùng.

Giao tiếp bằng ánh mắt

Trong giao tiếp, người Nhật thường tránh nhìn trực diện vào người đối thoại, cách giao tiếp của người Nhật khi đối thoại là họ thường nhìn vào một vật trung gian khác như một cuốn sách, lọ hoa…, hoặc cúi đầu xuống và nhìn sang bên. Vì theo quan niệm của người Nhật, nhìn thẳng vào mắt người đối diện khi đang nói chuyện được coi là thiếu lịch sự, khiếm nhã và không đúng mực.

Văn hóa giao tiếp của người Nhật trong gật đầu

Khi người Nhật lắng nghe người khác nói, họ có những nụ cười, cái gật đầu và những câu chữ lịch sự mà ta sẽ không thể tìm thấy trong các ngôn ngữ khác.

Họ có ý khuyến khích bạn tiếp tục câu chuyện nhưng điều này thường bị người phương Tây và người châu Âu hiểu nhầm rằng họ đồng ý. Gật đầu là một dấu hiệu rất phổ biến thay cho “Yes”, nhưng đối với người Bulgari, điệu bộ này có nghĩa là “No”, còn đối với người Nhật, nó chỉ thuần túy thể hiện phép lịch sự.

Sự gián tiếp và nhập nhằng trong giao tiếp

Người Nhật thường không giải thích rõ ràng những gì họ muốn nói và câu trả lời của họ cũng thường mơ hồ. Họ không thích nói “không” và không thích thừa nhận rằng họ không hiểu. Nếu họ không đồng ý hoặc không thể làm theo yêu cầu của người khác, họ thường nói “điều này khó”.

Mọi lời nói và cử chỉ của người Nhật đều mang tính lịch sự và nhã nhặn, kể cả khi họ từ chối hoặc thúc giục. Họ rất coi trọng việc làm cho đối tác cảm thấy thoải mái. Họ không muốn gây phiền phức cho người khác bằng cách thể hiện cảm xúc của mình, và thậm chí khi họ đang buồn, họ vẫn giữ nụ cười khi giao tiếp.

Đi vào trực tiếp vấn đề trong cuộc nói chuyện

Khi bước vào một cuộc gặp gỡ, sau những lời chào hỏi lịch sự, người Nhật thường sẽ nhanh chóng đưa ra vấn đề cần thảo luận. Việc đặt câu hỏi có ý nghĩa rằng cuộc làm việc đã chính thức bắt đầu. Trong tình huống căng thẳng, việc tạo ra một bầu không khí vui vẻ và hài hước có thể tạo ấn tượng tích cực, nhưng cũng cần dừng lại đúng lúc. Khi người Nhật đang tập trung vào công việc hoặc suy nghĩ, không nên đưa ra ý kiến không liên quan, nói những điều thiếu thông tin hoặc đặt câu hỏi về đời tư. Điều này có thể khiến họ cảm thấy bạn thiếu nghiêm túc và thậm chí gây ác cảm.

Mặc dù người Nhật rất khoan dung với người nước ngoài trong việc sử dụng ngôn ngữ, nhưng việc không sử dụng lời lẽ lịch sự và kính trọng khi nói chuyện bằng tiếng Nhật với người có địa vị cao hơn có thể được coi là một lỗi trong giao tiếp. Từ “san” có thể được sử dụng khi bạn nói tiếng Anh, nhưng không nên sử dụng nó để chỉ chính bản thân mình. Tên của người Nhật thường có họ để ở phía trước nhưng họ cũng có thể đảo ngược thứ tự này để thuận tiện trong giao tiếp với người nước ngoài.

Văn hóa xin lỗi, cảm ơn

Ở Nhật, có rất nhiều từ, cụm từ mang ý nghĩa xin lỗi. Xin lỗi lịch sự, xin lỗi vì vấn đề nghiêm trọng, xin lỗi với thái độ hối lỗi, xin lỗi vì muốn khiêm nhường, xin lỗi nguyên câu, hoặc xin lỗi dạng lược bớt khi trong mối quan hệ thân mật…

Điều đầu tiên dễ nhận thấy nhất là người Nhật thường xuyên sử dụng những lời “cảm ơn”, “xin lỗi”. Điều này gây không ít bất ngờ, thậm chí khó hiểu cho những ai lần đầu tiên đến Nhật.

Cách vẫy tay của người Nhật

Trong văn hóa giao tiếp của người Nhật, khi muốn gọi ai đó bằng cách vẫy tay, bạn nên để tay thẳng, lòng bàn tay hướng xuống. Nếu bạn để ngón tay cong xuống sẽ bị coi là tục tĩu. Và sẽ thật là thô lỗ nếu bạn chỉ thẳng tay vào người khác. Thay vào đó bạn đến mở rộng bàn tay hướng lên trên (giống như đang đỡ mặt phẳng) để chỉ về phía người đó.

Trang phục trong văn hóa giao tiếp của người Nhật

Trang phục được coi là yếu tố đặc biệt quan trọng trong văn hóa giao tiếp của người Nhật. Tùy vào hoàn cảnh, đối tượng giao tiếp mà người Nhật có những lựa chọn trang phục phù hợp, tuy nhiên, họ luôn đề cao sự ý nhị, kín đáo và các nét tinh tế trong trang phục đặc biệt là sạch sẽ và không nhàu nát.

Nơi làm việc: những bộ quần áo mang dáng dấp hiện đại nhưng vẫn kín đáo sẽ luôn là sự lựa chọn tối ưu.

Bữa tiệc xã giao: Nam giới Nhật Bản thường chọn một bộ vest đen đi kèm với caravat có màu sắc tinh tế, nữ thường mặc váy, quần tây đi kèm với áo sơ mi, mang giày cao gót.

Văn hóa tặng quà của người Nhật

Nhiều người từ phương Tây tới Nhật Bản đều gặp phải khó khăn trong việc tặng quà cho người khác, vì nó rất khác so với việc tặng quà như của người Mỹ.

Ở Nhật Bản, tặng quà là một nghệ thuật, thể hiện tình bạn, sự kính trọng và thái độ ngưỡng mộ.  Nghi thức tặng quà, món quà, số đếm của chúng, cách trang trí… đều được người Nhật hết sức lưu ý khi tặng cho nhau. Tránh tặng quà có số lượng 4 hoặc 9 hay trà và những vật nhọn vì thể hiện sự kém may mắn tại Nhật. Nếu bạn tặng tiền cho đối phương thì thường bị xem là thô lỗ, tiền mặt chỉ dành cho đám cưới hay cho trẻ em trong năm mới mà thôi.

Một số đặc điểm khác trong văn hóa giao tiếp của người Nhật

Người Nhật khi đang làm việc hoặc đang suy nghĩ thì không nên đưa ý kiến chệch vấn đề đang bàn, nói những câu không liên quan đến chủ đề hoặc hỏi về đời tư cá nhân. Bạn sẽ bị đánh giá là thiếu nghiêm túc, vô duyên hoặc gây ác cảm với họ.

Đối với người Việt Nam hoặc các nước phương Tây, cái bắt tay hay vỗ vai được coi là cách chào hỏi tốt nhất, thân thiện nhất. Tuy nhiên, trong văn hoá giao tiếp của người Nhật, họ vẫn tồn tại sự e dè vì thế giữ khoảng cách trong giao tiếp đối với người Nhật là vô cùng cần thiết. Bạn chỉ cần cúi chào và mỉm cười vui vẻ cũng đủ thể hiện sự tôn trọng mà rất an toàn.

Người Nhật rất quan tâm đến vấn đề thời gian nếu như có cuộc hẹn. Họ tỏ ra khó chịu khi phải đợi và rất mất cảm tình với người sai hẹn. Nếu là người đi tìm hiểu cơ hội hợp tác kinh doanh thì anh ta khó có cơ hội thứ hai gặp lại. Vậy nên hãy đúng giờ trong các cuộc hẹn đối với người Nhật nhé.

Khi đến nhà người khác chơi và được mời vào nhà thì bạn phải nói “cảm ơn, rất hân hạnh” và cởi bỏ áo khoác trước cửa nhà. Nếu đến chơi lần đầu thì không được chơi quá nửa giờ, khi về phải nói “Tôi đã làm phiền ngài quá lâu, xin lượng thứ”. Sau khi đã cởi đôi dép đi trong nhà, bạn cần quay mũi dép vào trong phòng. Sau đó, phải cúi chào một lần nữa và cảm ơn chủ nhà vrồi mới đi về.

Và sau mỗi cuộc giao tiếp hay sau những lời mời từ người Nhật, hãy dành cho họ những lời cảm ơn thật chân thành nhé.

Lời kết

Nhìn chung, hoá giao tiếp của người Nhật có khá nhiều quy tắc cầu kỳ và phức tạp hơn nước ta. Có những điều tưởng chừng đơn giản nhưng lại là những nét đặc trưng của người Nhật, là cơ sở để đánh giá người đối diện. Vì vậy, để tạo được lòng tin và sự quý mến khi sinh sống trên đất nước mặt trời mọc, bạn hãy cố gắng cư xử đúng mực theo văn hoá Nhật Bản nhé!

THANH GIANG CONINCON GROUP

• Trụ sở: Số 30/46, Hưng Thịnh, X2A, Yên Sở, Hoàng Mai, Hà Nội
• Hotline: 091.858.2233
• Email: contact@thanhgiang.org