Trang phục Nhật Bản: Nét đẹp từ truyền thống đến hiện đại

Gắn liền với quá trình phát triển của lịch sử “đất nước Phù Tang”, trang phục truyền thống Nhật Bản trở thành một nét văn hóa độc đáo. Tìm hiểu trang phục của người Nhật cũng là cách giúp bạn hiểu thêm về đất nước và con người nơi đây. Vậy trang phục Nhật Bản có gì đặc biệt?

1. Lịch sử hình thành và phát triển của trang phục Nhật Bản

1.1 Trang phục truyền thống Nhật Bản là gì?

Được ví như hình ảnh biểu trưng “duy ngã độc tôn” của Nhật Bản, Kimono gắn liền với đời sống văn hóa và tinh thần của người Nhật. Nó trở thành một phần không thể thiếu, phản ánh nét văn hóa độc đáo của quốc gia này.

Trang phục Nhật Bản truyền thống được gọi chung là Kimono. Dịch theo âm Hán thì Kimono có nghĩa là “trang phục để mặc”. Người Nhật còn gọi là Hòa phục – nghĩa là “y phục Nhật”.

Không chỉ gói ghém trong ý nghĩa bộ trang phục truyền thống, Kimono còn mang theo linh hồn dân tộc, chứa đựng giá trị văn hóa và lịch sử nước Nhật. Nó là nhân chứng cho những thăng trầm của lịch sử xã hội, được ví như “tác phẩm nghệ thuật” và là “đứa con tinh thần” của người nghệ nhân làm ra chúng.

1.2 Trang phục Kimono: từ truyền thống đến hiện đại

>>> Nguồn gốc xuất hiện của Kimono

Có nhiều quan niệm khác nhau về nguồn gốc của bộ trang phục Nhật bản Kimono. Một số ghi chép cho rằng: Kimono có xuất xứ từ Triều Tiên vào khoảng thế kỷ thứ 7. Khi mới xuất hiện, nó chỉ là một loại áo lót có kiểu dáng của Kimono tên là Hitoe. Váy và cổ áo được vắt chéo, tay áo rộng và nịt lại dưới ngực.

Cũng có tài liệu cho rằng, Kimono được phỏng theo trang phục thời Đường của Trung Quốc. Vì lúc bấy giờ, người Nhật đang thịnh hành phục trang theo trang phục của nhà “Đường”. Quan niệm được tạm chấp nhận hiện nay là Kimono được ra đời vào thời Heian.

>>> Thời kỳ Heian (794-1185)

Trong suốt thời kỳ  Heian (794-1185),các bộ Kimono đầy màu sắc với những lớp áo phức tạp đã trở nên rất phổ biến với phụ nữ Nhật Bản.Người ta thường mặc những bộ Kimono với 12 lớp áo,tay áo và cổ áo khác nhau chỉ ra những sắc thái riêng biệt của từng bộ. Những người trong hoàng tộc cũng có khi mặc những bộ kimono có đến 16 lớp.

>>> Thời kỳ Kamakura (1185-1133)

Dưới triều Kamakura(1185-1133),do sự ảnh hưởng từ tầng lớp binh sĩ và quân nhân,người ta đã không còn đủ kiên nhẫn hay có nhu cầu để mặc những bộ Kimono cầu kỳ nữa.

Trên thực tế,những bộ kosode – kimono tay áo ngắn đã được đưa vào sử dụng và trở nên rất thịnh hành.

>>> Kimono thời kỳ Edo (năm 1615)

Từ năm 1853,Người US Navy đến Nhật Bản đem đến sự phát triển của ngành nghiệp thương mại của Nhật . Cũng từ đây, việc mở cửa với thế giới phương Tây được thiết lập.

Và mặc dù người dân Nhật Bản vẫn mặc kimono từ hàng trăm năm nay nhưng kể từ đây , Kimono đang dần bị hạn chế.

Đến thời Minh Trị (1868-1912),phụ nữ bắt đầu ra ngoài làm việc. Điều này đòi hỏi các bộ trang phục phù hợp hơn. Những bộ Âu phục dần được phổ biến vì tính tiện lợi cao.

>>> Thời kỳ Meiji (1868 – 1912)

Thời kỳ này phụ nữ bắt đầu đi làm, không đơn thuần chỉ ở nhà phục vụ việc nội trợ nữa nên trang phục của họ cũng nhẹ nhàng hơn để thuận tiện cho công việc.

>>> Thời kỳ Showa  (1926-1989)

Bắt đầu từ thời Showa, thiết kế của những bộ Kimono cũng trở nên ít phức tạp hơn .Sau thế chiến thứ II, khi nền kinh tế Nhật Bản dần được hồi phục thì Kimono bắt đầu được ưa chuộng trở lại và lại được làm ra với số lượng lớn.

Kimono thời kỳ này thay đổi theo mùa và lứa tuổi. Vải hình hoa không nhiều chi tiết rườm rà nữa. Nhưng kiểu dáng thì vẫn gần như không thay đổi.

>>> Kimono Nhật Bản ngày nay

Khi xã hội ngày càng hiện đại, trang phục được đơn giản hóa đi rất nhiều. Và để phù hợp với hoàn cảnh thực tế, Kimono không còn được dùng như trang phục hàng ngày nữa mà trở thành bộ lễ phục truyền thống, chỉ mặc trong những sự kiện quan trọng hay các lễ hội.

Dưới bàn tay khéo léo của mình, các nhà thiết kế đã biến tấu những bộ Kimono cổ truyền để cho ra đời những kiểu dáng mới lạ, phóng khoáng và rất hiện đại.

• Kimono Furisode cho nữ giới độc thân: Điểm đặc trưng nhất của Furisode là tay áo dài và rộng, thường dài từ 100 đến 110 cm. Tay áo này tượng trưng cho sự trẻ trung và duyên dáng của người mặc. Furisode thường được trang trí với các hoa văn phong phú và màu sắc tươi sáng, phản ánh sự sống động và năng động của tuổi trẻ. Chất liệu thường được làm từ lụa hoặc các loại vải cao cấp khác, tạo cảm giác sang trọng và thoải mái.
• Bộ Houmongi cho phụ nữ đã kết hôn: Khác với Furisode, hoa văn của Houmongi thường trải dài từ vai, qua tay áo và xuống chân váy, tạo nên một bức tranh liền mạch và tinh tế. Houmongi có xu hướng sử dụng các màu sắc nhã nhặn và thanh lịch, phù hợp với phụ nữ trưởng thành và đã kết hôn.
• Trang phục cưới Uchikake: Uchikake có thiết kế dài và rộng, thường được mặc bên ngoài bộ kimono chính. Phần đuôi áo dài chạm đất tạo nên vẻ lộng lẫy và trang trọng.Uchikake truyền thống thường có màu đỏ, tượng trưng cho hạnh phúc và may mắn. Tuy nhiên, hiện nay cũng có nhiều Uchikake màu trắng hoặc các màu sắc khác, phù hợp với sở thích và phong cách cá nhân của cô dâu.
• Kuro Mofuku cho tang lễ: Màu đen là màu chủ đạo của Kuro Mofuku, tượng trưng cho sự trang nghiêm và kính trọng. Đây là màu sắc phổ biến trong các nghi lễ tang lễ ở Nhật Bản. Kuro Mofuku thường có thiết kế đơn giản, không có hoa văn hoặc trang trí cầu kỳ, nhằm thể hiện sự khiêm nhường và trang trọng.

2. Thời trang phương Tây cùng với trang phục Nhật Bản

Sự du nhập của quần áo và thời trang phương Tây dưới thời Minh Trị được xem là đại diện cho một trong những chuyển biến lớn nhất của lịch sử nước Nhật. Thời đại Minh Trị không chỉ mở ra một “nước Nhật mới” mà còn tạo cơ hội cho xu hướng thời trang hiện đại phát triển tại “đất nước mặt trời mọc”.

2.1 Quá trình “Tây hóa” của trang phục Nhật Bản

Dưới ảnh hưởng và tác động của xã hội phương Tây, sự lan truyền của thời trang phương Tây trong người dân ngày càng phổ biến. Trong Hoàng gia, việc mang trang phục phương Tây được thông qua vào năm 1872 cho nam giới và năm 1886 cho nữ giới.

Theo đó, Hoàng đế và Hoàng hậu đã đi tiên phong, sử dụng những trang phục và kiểu tóc phương Tây khi tham gia các sự kiện chính thức.

Đến những năm 1880, cả nam và nữ cũng đã ít nhiều ăn vận thời trang phương Tây. Đàn ông mang những bộ com-lê. Trang phục phương Tây cho phụ nữ thời điểm này vẫn chỉ giới hạn cho tầng lớp quý tộc hay vợ của các nhà ngoại giao.

Kimono tiếp tục thống trị trong những năm đầu thời Minh Trị. Đàn ông và phụ nữ kết hợp Kimono với các phụ kiện phương Tây. Ví dụ điển hình là trong những sự kiện trang trọng, đàn ông đội những chiếc mũ Tây với haori, một chiếc áo dạng ghi lê truyền thống, bộ quần áo bên ngoài mặc trong bộ kimono…

2.2 Trang phục Nhật Bản sau Chiến tranh thế giới thứ 2

Dưới thời kỳ Đại Chính (1912- 1926), mặc quần áo phương Tây tiếp tục trở thành biểu tượng của sự tinh tế và hiện đại. Cũng tại giai đoạn này, những phụ nữ lao động như bán vé xe buýt, đánh máy, y tá bắt đầu mặc quần áo phương Tây trong đời sống hàng ngày.

Đến những năm Chiêu Hòa (1926-1989), phần lớn quần áo của nam giới là đồ Tây. Các bộ com-lê công sở được may mặc cho nhân viên công ty.

Trang phục phương Tây mất khoảng một thế kỷ để hoàn toàn xâm nhâp vào văn hóa Nhật để mọi người làm quen cũng như vận dụng nó.

Sau Thế chiến 2, do ảnh hưởng mạnh mẽ từ Mỹ mà trang phục của người Nhật trải qua một cuộc chuyển biến lớn. Phụ nữ Nhật bắt đầu thay thế những chiếc quần monpe rộng thùng thình bằng những chiếc váy ngắn phong cách phương Tây. Lúc này, Kimono chỉ được sử dụng cho những sự kiện đặc biệt.

3. Trang phục của giới trẻ Nhật Bản có gì đặc biệt?

Những năm đầu thế kỷ 21, các xu hướng thời trang đều được “khởi xướng” từ học sinh trung học. Trong đó, những đôi tất đầu gối màu trắng được đẩy xuống tận mắt cá chân rất thịnh hành.

Có thể thấy, thời điểm này, giới trẻ Nhật chấp nhận thời trang phương Tây theo cách độc đáo của người Nhật. Những cô gái sành thời trang giữ vai trò quan trọng trong việc kiến tạo các xu hướng thời trang. Trang phục Nhật Bản dành cho giới trẻ có sự pha trộn giữa những xu hướng mới nhất từ Mỹ và châu Âu. Thời trang dần trở thành niềm đam mê của các bạn trẻ Nhật – những người không sợ phá vỡ và thử thách những giá trị truyền thống và quy tắc đạo đức.

Đầu thế kỷ 21, việc thấy một nhóm nữ trẻ nhuộm tóc dài, da rám nắng mặc những chiếc váy ngắn hay quần đùi ống loe trên đường phố Tokyo khá phổ biến. Rất nhiều người mặc những đôi giày mules đế giày vào mùa hè và những đôi boot trắng với đế cao chót vót vào mùa đông.

Hậu Thế chiến thứ II, giới trẻ Nhật trở nên chuộng chủ nghĩa khoái lạc hơn và muốn tận hưởng cuộc sống trọn vẹn từng giây phút, thái độ của họ được phản ánh trong phong cách và thời trang phá vỡ mọi tiêu chuẩn của họ. Trang phục của giới trẻ Nhật trong giai đoạn này được “biến tấu” đa dạng và “khá dị”.

4. Cùng khám phá trang phục Nhật Bản theo mùa

Với những bạn thực tập sinh Nhật Bản hay những bạn trẻ đi xuất khẩu lao động Nhật Bản, chuẩn bị đến quốc gia này sinh sống và học tập thì việc tìm hiểu trang phục Nhật Bản theo mùa sẽ giúp ích cho bạn khá nhiều trong quá trình thích nghi. Vậy trang phục của người Nhật thay đổi như thế nào qua các mùa trong năm?

4.1 Trang phục Nhật mùa thu

Mùa thu là thời điểm thời tiết lý tưởng nhất, đem đến sự thoải mái cho con người. Mùa thu nước Nhật không quá nóng, cũng không quá lạnh. Việc kết hợp trang phục, vì thế, khá dễ dàng.

Những ngày tháng 9, thì một chiếc áo sơ mi ngắn tay hay dài tay mỏng, một chiếc áo thun, váy… là sự lựa chọn hoàn hảo cho những cô nàng. Còn với những anh chàng thì một chiếc áo thun, quần jean hay áo sơ mi cũng rất thích hợp.

Thời điểm tháng 10, trời lạnh hơn thì nên mang theo áo khoác, áo len. Bạn cũng có thể mix thêm khăn quàng để đảm bảo luôn giữ ấm cho cơ thể nhé. Trang phục mùa thu ở Nhật cũng không quá cầu kỳ và bạn có thể lựa chọn dễ dàng. Bạn chỉ cần biết cách sao cho nó luôn giữ ấm  được cơ thể đúng lúc, đúng thời điểm là được.

Khi thời tiết đến độ tháng 11, tức là lúc này những ngày mùa đông sắp tới. Lúc này nhiệt độ có thể giảm xuống còn khoảng 10 độ thì một chiếc áo khoác dày sẽ không thể thiếu được, hãy chuẩn bị trong vali quần áo  của mình nhé.

4.2 Trang phục Nhật mùa đông

Trang phục tại mỗi quốc gia đều có sự thay đổi hàng năm. Những bộ trang phục Nhật Bản truyền thống thì không có sự thay đổi quá nhiều.

Với những bộ trang phục khác nhất là vào mùa đông đã có xu hướng thay đổi. Tuy nhiên, hình mẫu mà người phụ nữ Nhật áp dụng nhiều nhất vào  mùa đông chính  là áo len rộng kết hợp cùng chân váy, quần vải. Bên ngoài khoác lên mình một chiếc áo khoác dáng dài tạo phong cách trẻ trung và năng động..

Mùa đông Nhật Bản thời tiết khá khô ráo vì thế mà bạn có thể thoải mái lực chọn chất liệu trang phục mà mình yêu thích. Bên cạnh đó, có khá nhiều kiểu dáng khác nhau đến từ các chất liệu như nhung, len, lông… Với những bộ trang phục Nhật Bản hiện đại được sử dụng đan xen cùng với những chất liệu truyền thống.

4.3 Trang phục truyền thống vào mùa xuân

Đặc biệt vào mùa xuân, trang phục Nhật Bản truyền thống thích hợp nhất để mặc chính là Kimono. Vào thời điểm đầu năm mới, không khó để bắt gặp hình ảnh người Nhật mặc kimono tại các đền, chùa,…

Người ta cũng thường đi lễ vào đầu năm mới cũng như ở Việt Nam để cầu chúc cho một năm an lành, hạnh phúc và thành công.

Ngoài ra vào tháng giêng thì Kimono cũng được mặc khi đến ngày lễ trưởng thành. Nó được tổ chức vào thứ 2 của tuần thứ 2 tháng giêng hàng năm. Đây là lễ dành cho những người đã bước sang tuổi 20, dịp này con trai thì mặc suit còn con gái sẽ mặc kimono. Nó sẽ giúp tạo nên một phong cách lịch sự, nhã nhặn…

4.4 Trang phục Nhật mùa hè 

Mùa hè tại Nhật Bản không chỉ nóng mà còn ẩm ướt, vì vậy, trang phục mùa hè ở đây không chỉ cần thoải mái mà còn phải phù hợp với phong cách và văn hóa địa phương.

Hạ sang, người Nhật chuộng trang phục Yukata – một dạng kimono mùa hè làm từ vải cotton nhẹ, thường được mặc trong các lễ hội mùa hè (matsuri) và các sự kiện truyền thống. Yukata thoáng mát, dễ mặc và thường có các họa tiết hoa, sóng biển hoặc các hình ảnh thiên nhiên khác. Phụ kiện đi kèm là Thắt lưng obi, guốc geta, và túi nhỏ kinchaku.

Nhân viên công sở mặc trang phục nhẹ nhàng và thoải mái hơn trong mùa hè để tiết kiệm năng lượng. Thay vì vest và cà vạt, nhân viên có thể mặc áo sơ mi ngắn tay và quần vải nhẹ.

Thời trang casual mùa hè tại Nhật Bản rất đa dạng, từ áo thun, váy ngắn, quần short đến các bộ đồ nhẹ nhàng. Phong cách năng động, trẻ trung với các họa tiết hoa, kẻ sọc hoặc đơn sắc.

Kết luận

Hy vọng bài viết đã giúp bạn có thêm thông tin về trang phục Nhật Bản từ truyền thống cho đến hiện đại. Điều này không chỉ giúp bạn hiểu thêm về văn hóa “xứ anh đào” mà còn có thể nhanh chóng thích nghi với môi trường và thời tiết nơi đây.

THANH GIANG CONINCON GROUP

• Trụ sở: Số 30/46, Hưng Thịnh, X2A, Yên Sở, Hoàng Mai, Hà Nội
• Hotline: 091.858.2233
• Email: contact@thanhgiang.org