“Bí ẩn” về các vị thần trong thần thoại Nhật Bản – Thần đạo Shinto

Gắn liền với lịch sử hình thành và phát triển của đất nước, Thần Đạo là tôn giáo chính thống của “đất nước Phù Tang”. Các vị thần Nhật Bản có ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống tinh thần của người Nhật. Dưới đây, hãy cùng Thanh Giang tìm hiểu về các vị thần trong thần thoại Nhật Bản để hiểu thêm về tín ngưỡng Thần Đạo độc đáo của Nhật Bản nhé!

1. Thần Đạo – Văn hóa thiêng liêng của người Nhật

1.1 Nguồn gốc của Thần Đạo Nhật Bản

Cũng như nhiều nền văn hóa khác trên thế giới, người Nhật tin rằng tất cả các yếu tố trong tự nhiên đều được cai trị bởi những vị thần. Đây là cách người cổ đại lý giải tự nhiên và hiện tượng tự nhiên.

Theo đó, từ chim muông, đất đá, cây cỏ, mưa gió, mặt trời, mặt trăng…đều do các vị thần cai quản.

Truyền thuyết kể lại rằng, vị nam thần đầu tiên là Izanagi đã dùng ngọn giáo của mình để khuấy động đại dương, từ đó tạo nên nước biển và các hòn đảo. Izanagi và vợ mình là nữ thần Izanami đã xây dựng lên một lâu đài và sinh ra 8 hòn đảo mới, gộp thành nước Nhật như ngày nay.

Tiếp đó, các vị thần khác lần lượt ra đời. Mỗi vị thần gắn với một câu truyện thần thoại khác nhau.

Cũng từ đó, người dân lập nên rất nhiều đền thờ. Các đền thờ này tương ứng với những vị thần có quyền năng khác nhau. Cũng trong quá trình này, những nghi thức và lễ hội được hình thành, được xem như một hình thức người Nhật dâng lên đấng linh thiêng sự thành kính và lời cầu nguyện của họ.

Xem thêm: Xuất khẩu lao động Nhật Bản

1.2 Sự khác biệt của Thần Đạo so với các tôn giáo khác

Tư tưởng chính là yếu tố khác biệt của Thần Đạo so với những tôn giáo khác. Thần Đạo không có đấng tối cao. Thay vào đó là rất nhiều vị thần. Thực tế, tôn giáo này gắn liền với những câu chuyện thần thoại Nhật Bản. Người ta cũng không biết ai là người khai sinh ra Thần Đạo. Họ chỉ biết rằng nó có từ thời xa xưa, gắn liền với linh hồn và văn hóa Nhật Bản.

Tôn giáo này cũng không có giáo điều như Kinh thánh Kito hay kinh Koran của Hồi giáo. Nó không ép buộc con người phải làm gì mà chỉ đơn thuần hướng tới sự trong sáng, tới điều thiện, tránh làm điều ác.

Ngoài ra, Thần Đạo cũng không có bất kỳ một nghi lễ nào cho tín đồ thực hành. Gần như không có ai rao giảng hay thuyết phục người khác theo Thần Đạo. Tôn giáo này gần gũi với đời sống. Người ta sinh ra và lớn lên cùng với nó, như một truyền thống gia đình và tự ý thức rèn luyện bản thân để sống đúng theo tinh thần của Thần Đạo. Nhìn theo một cách nào đó, đây chính là tinh thần Nhật Bản.

Xem thêm: Chi phí xuất khẩu lao động Nhật Bản

1.3 Thần Đạo và văn hóa của người Nhật

Thần Đạo là nét văn hóa gắn liền với đời sống tinh thần của người Nhật. Tại “đất nước mặt trời mọc”, có khoảng 80.000 ngôi đền thờ các vị thần trên khắp cả nước. Đi liền với đó, những lễ hội được tổ chức suốt cả năm. Đây là hình thức người Nhật dâng lên đấng linh thiêng sự thành kính, cũng là chất gắn kết tinh thần của người dân có cùng tín ngưỡng.

Ước tính, có khoảng 106 triệu người dân Nhật Bản theo tôn giáo này. Thần Đạo góp mặt trong nhiều hoạt động và các sự kiện đặc biệt.

Một đám cưới truyền thống tại Nhật Bản sẽ được cử hành theo nghi thức của Thần Đạo. Người ta cũng đến đền thờ vào những dịp năm mới để cầu mong sự may mắn và bình an. Người Nhật cũng thưởng đến đền thần để cầu mong học hành độ đạt trong thi cử hay cầu mong việc sinh đẻ thuận lợi. Có thể thấy, Thần Đạo là yếu tố không thể thiếu trong những sự kiện quan trọng của đời người, từ khi sinh ra đến trưởng thành, kết hôn và chết đi.

2. Nhân vật thần thoại Nhật Bản – Các vị thần trong Thần đạo Shinto

2.1 Izanagi và Izanami – Sự khởi tạo thế giới

Thần thoại Nhật Bản bắt đầu từ một khoảng không hỗn độn, không có Trời và Đất. Từ cõi mù mịt đó, Ameno Minakanushi được sinh ra, với ý nghĩa “Chủ nhân ở chính giữa bầu trời”. Đây là vị thần đầu tiên trong thần thoại Nhật Bản.

Thần Ameno Minakanushi sau khi có mặt trên trái đất thì hạ sinh một người con. Sau đó sống ẩn mình và không liên quan đến trần gian hay con người.

Truyện các vị thần sinh con một mình kéo dài tới 7 đời trong các thần thoại Nhật. Và đến đời thứ bảy thì cuối cùng cũng sinh ra một cặp vợ chồng thần có nam và nữ. Cặp vợ chồng này lại sinh ra các cặp nam nữ. Tiếp nối đến đời thứ năm thì sinh ra Izanagi và Izanami.

2.2 Amaterasu – Nữ thần Mặt Trời

Người Nhật cũng gắn mặt trời cho một vị thần- đó là Nữ thần mặt trời Amaterasu. Đây là vị thần quan trong nhất trong hệ thống Thần Đạo của Nhật Bản.

Thần mặt trời Amaterasu được sinh ra từ mắt trái của thần Izanagi. Amaterasu cũng được xem là vị thần của vũ trụ, chủ nhân của Takamagahara. Bên cạnh đó, Amaterasu cũng là vị thần sáng tạo ra việc canh tác lúa gạo, nghề quay tơ dệt vải và trồng dâu nuôi tằm.

2.3 Susano’o – Thần Bão tố

Thần Bão tố được cho là sinh ra từ lỗ mũi của thần Izanagi .Susanoo’o là vị thần của Bão tổ, người cai quản đại dương.

Susano’o đã có những hành động hỗn láo với Amaterasu, vì thế, chư chần quyết định tước hết bảo bối của Susano’o và đẩy xuống hạ giới.

Trong một lần đi đến bờ sông và bắt gặp một cặp vợ chồng già cùng đứa con gái đang than khóc. Hỏi ra thì biết vùng này có con quái vật rắn 8 đầu Yamata no Orochi đã ăn thịt bảy cô con gái khác của ông và định ăn thịt nốt người con gái còn lại.

Susano’o quyết định ra tay diệt trừ yêu quái. Thần lấy rượu sake để dụ quái vật và giết chết nó. Sau khi Yamato chết, thần mổ bụng cong quái vật và nhặt được thanh kiếm báu nạm ngọc Kusanagi. Sau đó, Susano’o  dâng thanh thần kiếm cho Amaterasu xin chuộc lỗi. Vì thế, thần lại được quay trở lại thiên giới.

Xem thêm: Điều kiện đi xuất khẩu lao động Nhật Bản

2.4 Tsukuyomi no Mikoto – Thần Mặt Trăng

Nếu thần mặt trời Amaterasu được sinh ra từ mắt trái thì Nữ thần mặt trăng Tsukuyomi được sinh ra từ mắt phải của thần Izanagi. Tsukuyomi là người cai quản bóng tối.

Một ngày nọ, thần Tsukuyomi đến thăm Uke Mochi – nữ thần Lương thực. Uke Mochi đã tiếp đón bằng một đầy thức ăn ngon lành. Tuy nhiên, bàn ăn thịnh soạn này lại được Uke Mochi nôn ọe ra. Cảm thấy bị xúc phạm, Tsukuyomi đã giết luôn Uke Mochi.

Bất bình trước hành động dã man của em trai, Amaterasu thề không bao giờ gặp mặt Tsukuyomi nữa. Điều này giải thích cho việc mặt trời và mặt trăng không bao giờ xuất hiện cùng một lúc.

2.5 Thiên hoàng Jimmu

Nữ thần Amaterasu trao ba thần khí cho cháu trai Ninigi no Mikoto và phái ông xuống quần đảo Nhật Bản lập nước.

Tại đây, Ninigi no Mikoto đã cưới Konohana-Sakuya-hime và sinh được ba đứa con. Họ có một người con trai duy nhất tên là Hikonagisa Takeugaya Fukiaezu no Mikoto.

Đứa bé bị cha mẹ từ bỏ ngay sau khi sinh và do đó được em gái của mẹ, Tamayori-hime, nuôi nấng. Họ cuối cùng cưới nhau và có 4 con trai. Người con út sau này trở thành Thiên hoàng Jimmu- vị vua đầu tiên của nước Nhật Bản.

2.5 Ryujin – Thần Biển

Đúng như tên gọi, thần Ryujin cai quản đại dương. Thần thường xuất hiện dưới dạng một con rồng khổng lồ. Ryujin có thể điều khiển thủy triều lên xuống một cách dễ dàng nhờ vào hai viên ngọc Kanju và Manju quyền năng của mình.

Thần Ryujin liên quan đến sự tích con sứa không có xương. Theo thần thoại Nhật Bản, Ryujin muốn ăn gan khỉ nên cử sứa đi tìm. Khỉ thoát được nhờ nói với sứa rằng nó đã để gan ở một chiếc bình vại trong rừng. Sứa quay về bấm báo với Ryujin làm thần giận đến mức đánh nát tất cả xương sứa. Câu chuyện này lý giải tại sao con sứa không có xương.

2.7 Inari – Nữ thần Thịnh vượng

Inari là vị thần bảo hộ cho thương nghiệp, nông nghiệp, các thợ rèn, gạo, trà và cả rượu sake. Đây là vị thần của sự thịnh vượng và thành công.

Inari là một trong những vị thần quan trọng trong thần thoại Nhật Bản, được thờ phụng rộng rãi trên khắp “đất nước Phù Tang”. Tuy nhiên, không ai biết Inari là nam hay nữ vì lúc Inari xuất hiện là một cô gái, lúc thì dưới hình dạng một người đàn ông hay một người đồng tính.

2.8 Sarutahiko – Thần Đất và Sức mạnh

Sarutahiko được cho là người có công hướng dẫn Ninigi – cháu của nữ thần Amaterasu khi xuống Nhật Bản lập quốc. Đây là vị thần của Đất và Sức mạnh.

Thần Sarutahiko được khắc họa với ngoại hình đặc biệt như mũi to, râu rậm, mắt sâu và lưng thẳng. Sarutahiko cũng là vị thần bảo trợ cho những môn nghệ thuật chiến đấu như Aikido và là tượng trưng cho sức khỏe và sự minh mẫn.

2.9 Raijin và Fuujin – Lôi thần và Phong thần

Raijin (Lôi thần) được miêu tả như một vị thần cơ bắp với chuỗi trống được quấn quanh người mà ông dùng để tạo ra sấm chớp. Fuujin (Phong thần) cũng là vị thần lực lưỡng mang một túi vải lớn trong đó chứa đựng hàng ngàn cơ cuồng phong.

Hình dáng Raijin và Fuujin được miêu tả như những con quỷ Oni.Truyền thuyết Phật giáo kể rằng, hai vị thần này tiền thân vốn là những con quỷ nhưng đã quy thuận theo đức Phật sau một cuộc chiến kinh thiên động địa giữa 33 vị thần và lũ quỷ.

Xem thêm: Thủ tục đi xuất khẩu lao động Nhật Bản

3. Thất Phúc Thần – 7 vị thần trong thần thoại Nhật Bản

Được ví như đất nước của các vị thần, Nhật Bản không chỉ có những vị thần gắn liền với thần thoại Nhật Bản mà còn có rất nhiều vị thần khác. Trong đó phải kể đến Thất Phúc Thần – 7 vị thần may mắn của người Nhật.

Thất Phúc Thần được xem là sự pha trộn giữa một vị thần Ebisu của Nhật Bản và các vị  thần có nguồn gốc từ Ấn Độ giáo của Ấn Độ và Phật giáo của Trung Quốc. Trong tiếng Nhật, họ được gọi là “Shichifukujin”, sự kết hợp của “thất”, “phúc”, “thần” .

3.1 Hotei – Bố Đại

Vị thần này được miêu tả với chiếc bụng to béo, trên tay cầm một cây quạt lông và một cái bao lớn. Đặc biệt, miệng của Hotei lúc nào cũng tươi cười, vì thế mà thần còn có biệt danh là “Ông Phật cười”.

Thần Hotei là vị thần của hạnh phúc và của cải dồi dào, là hóa thân của Di lặc Bồ Tát trong Phật giáo.Đây là vị thần duy nhất dựa trên một nhân vật lịch sử – một nhà sư Trung Quốc sống vào đầu thế kỷ thứ 10.

3.2 Fukurokuju – Phúc Lộc Thọ

Đúng như tên gọi, Fukurokuju là vị thần của hạnh phúc, sự giàu sang và sự trường thọ. Vị thần này xuất hiện với chòm râu dài, vầng trán cao và mặc trang phục Trung Hoa xưa. Đi cùng với vị thần này là những linh vật như nai, rùa hay hạc.

3.3 Jurojin – Thọ Lão Nhân

Đây là vị thần của trí tuệ và trường thọ, có nguồn gốc từ Đạo giáo của Trung Quốc. Thần có ngoại hình khá giống với thần Fukurokuju. Điểm nhận biết đó là trên tay thần Jurojin có cầm một quyển sổ ghi chép.

3.4 Bishamonten – Tỳ Sa Môn Thiên

Có nguồn gốc từ Đa Văn Thiên Vương trong Ấn Độ giáo, Bishamonten là vị thần chiến tranh. Thần thường xuất hiện với dáng vẻ oai nghiêm trong bộ áo giáp với một tay cầm vũ khí và tay kia cầm một cái tháp, là của cải mà thần đi ban phát cho con người. Bishamonten là vị thần tượng trưng cho lẽ phải.

3.5 Benzaiten – Biện Tài Thiên

Benzaiten là nữ thần duy nhất trong số bảy vị thần, là đại diện cho sự thông thái, nghệ thuật và cái đẹp. Benzaiten là hiện thân của vị thần Saraswati của Ấn Độ.

Nữ thần Benzaiten thường xuất hiện với cây tì bà Nhật Bản trên tay. Có rất nhiều ngôi đền thờ phụng thần Benzaiten ở Enoshima và đây chính là vị thần của hạnh phúc.

3.6 Daikokuten – Đại Hắc Thiên

Daikokuten được xem là vị thần của sự giàu có và sung túc. Vị thần này là hiện thân của thần Mahakala (hay còn gọi là thần Shiva). Thần Daikokuten được tái hiện với tay phải cầm một cái túi, đứng trên một bồ lúa và miệng lúc nào cũng mỉm cười. Cùng với vị thần Fukurokuju, thần Ebisu và thần Daikokuten cùng nhau tạo nên “Tam thần may mắn”.

3.7 Ebisu – Huệ Bỉ Tu

Ebisu là vị thần độc nhất có gốc Nhật Bản trong số bảy vị thần may mắn. Ebisu là vị thần của dân chài và nhà buôn nên những ai làm ngành nghề này cũng đều biết ông. Vị thần này thường được vẽ với tay trái cầm một con cá, tay còn lại cầm cần câu cá và đội một cái mũ có chóp nhọn. Ebisu cũng là vị thần của đức tính trung thực.

Gắn liền với Thần Đạo, các vị thần trong thần thoại Nhật Bản ngày nay trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa Nhật Bản, thể hiện nét văn hóa đặc sắc của “đất nước mặt trời mọc”.